Landschappen in beeld

Gooise stuwwal "Gooyergracht"
Het langzaam stromende en redelijke heldere water in de Gooyergracht vormt in de regio tussen Blaricum en Eemnes nog altijd de grens tussen Noord-Holland en Utrecht. Grensconflicten Al vanaf 1307 spelen er conflicten tussen de Graven van Holland en de Bisschoppen van Utrecht over de moerasachtige wildernis tussen het Gooi en het Sticht. Vanuit het Sticht werd het moerasgebied door de Eemnessers in verband met de winning van veen steeds verder richting het Gooi ontgonnen. Dit tot grote woede van de Gooiers die hun, wat hoger op de Gooise stuwwal gelegen, akkertjes in oostelijke richting probeerden uit te breiden en te bewerken. Leopaal De graaf Willem IV van Holland had interesse om het veengebied ten westen van de Wakkerendijk (de grens met het Sticht) te ontginnen en bood de Eemnessers in 1339 aan om in het oosten van Holland te komen wonen. De bisschop van Utrecht Jan van Arkel accepteerde dit niet en liet in 1342 een grenspaal (de Leopaal) zo dicht mogelijk bij de oevers van de Zuyderzee plaatsten met de bedoeling te zijner tijd vanaf dat punt definitief in een rechte lijn de grens tussen Holland en het Sticht vast te leggen. Toen in 1348 graaf Willem IV tijdens de slag bij Warns (Friesland) om het leven kwam, rukte Bisschop Jan van Arkel met een legermacht op naar het Gooi. Op het Lapersveld kwam het tot een bloedige veldslag, waarbij de Eemnessers ondanks de hulp van de Gooiers kansloos werden verslagen. De afvallige Eemnessers, die zich inmiddels al Oost Hollanders noemden, werden onder leiding van de bisschop verjaagd en Eemnes werd volledig platgebrand. In 1356 werd bepaald dat het oosten van Holland (Eemnes) bij het Sticht zou komen en dat er vanaf de eerste Leeuwenpaal een definitieve grenslijn zou worden getrokken die rechtuit in de richting van de Domtoren van Utrecht liep. Dat de grens in een rechte lijn loopt klopt slechts ten dele aangezien er op diverse plaatsen richting Utrecht verspringingen en afwijkingen in de lijn zitten. Aan de Hollandse kant werd in het Gooi langs deze grenslijn de Gooyergracht gegraven. Bouwvenen De tussen Blaricum en Eemnes ingeklemde Bouwvenen vormen het laatste deel van de particuliere veenontginningen die vanaf de oeverwal van de Eem in de 13e eeuw zijn begonnen. Bij het vaststellen van de grens (de Gooyergracht) tussen Holland en het Sticht in 1356 werd een een driehoekige strook over een lengte van ca. 3 km van de 'Eemnesser percelen' afgescheiden en aan Holland toegewezen. Deze smalle strook ten westen van de Gooyergracht kreeg de naam Bouwvenen. Bij het instellen van de verschillende schepengerechten en de grensafbakening van de Gooise nederzettingen zijn toen waarschijnlijk delen van de Bouwvenen onder het gezag van Stad en Dorpen (Naarden) geplaatst. De Eemnessers konden echter over de grond blijven beschikken tegen betaling van de zogenaamde 'Elfde Schoof', een soort grondbelasting. Richting Laren zijn de Bouwvenen begrensd door het Bosje van Six. Het Bosje van Six ontleent zijn naam aan jonkheer Six; er groeit in het bosje voornamelijk loofhout op de wat rijkere grond. Het Bosje van Six ligt niet meer op de hoge droge Gooise zandgrond, maar in het meer natte en vruchtbare overgangsgebied naar de Eempolder. Bij de invoering van het kadaster in 1832 werden de gemeentegrenzen opnieuw vastgesteld en kreeg iedere gemeente een aaneengesloten stuk grondgebied toegewezen. Vanaf dat moment behoorden de Bouwvenen weer bij Blaricum.
	WINTER bijgewerkt op: 27-12-2010 ZOMER bijgewerkt op: 16-9-2010	VOORJAAR bijgewerkt op: 25-5-2010 NAJAAR bijgewerkt op: 31-10-2010

Grensconflicten

Leopaal

Bouwvenen